Wstęp. Leczenie protetyczne po zabiegach operacyjnych w zakresie szczęki i żuchwy ma za zadanie odtworzyć okluzję, przywrócić funkcję żucia, poprawić mowę i wygląd zewnętrzny pacjenta oraz uszczelnić i odciążyć obrzeże operowane. Cel. Analiza protez pooperacyjnych szczęki i żuchwy u pacjentów leczonych w latach 2002–2015 w Zakładzie Protetyki Stomatologicznej Uniwersytetu Medycznego im. Piastów Śląskich we Wrocławiu. Materiał i metody. Materiał do badań stanowiło 35 pacjentów, w tym 17 kobiet i 18 mężczyzn, w wieku od 24 do 91 lat. Leczonych podzielono ze względu na wiek, płeć, rozpoznanie, liczbę i rodzaj wykonanych protez pooperacyjnych, miejsce zamieszkania pacjentów, wykonywany zawód, rodzaj miękkiego materiału zastosowanego do podścielenia protezy pooperacyjnej oraz wynik leczenia protetycznego. Wyniki. U pacjentów zdiagnozowano 25 nowotworów szczęki, 8 żuchwy i 2 torbiele szczęki. Wykonano 41 pooperacyjnych uzupełnień protetycznych. W 16 przypadkach zdiagnozowano raka płaskonabłonkowego. Najwięcej pacjentów pochodziło z Wrocławia (13 osób). Ocenę wyników leczenia przeprowadzono na podstawie wywiadu i badania klinicznego pacjenta. Wnioski. 1) Najliczniejszą grupę pacjentów stanowią osoby starsze, w wieku 61–70 lat, bez istotnej różnicy jeśli chodzi o podział uwzględniający płeć. 2) Przyczyną powodującą konieczność leczenia chirurgicznego częściej są nowotwory szczęki niż żuchwy. 3) Wśród rozpoznań histopatologicznych znacząco dominuje rak płaskonabłonkowy, inne rodzaje nowotworów występują rzadziej. 4) Najczęściej wykonywanym pooperacyjnym uzupełnieniem protetycznym są płytki obturujące. 5) Analiza danych dotyczących zawodu wykonywanego przez osoby operowane z powodu nowotworów szczęki lub żuchwy pozwala przypuszczać, iż istotnym czynnikiem etiopatogenetycznym może być kontakt ze środkami chemicznymi.

Słowa kluczowe: płytka obturująca, protezy pooperacyjne, tworzywo termoplastyczne.